Black vs Green Bijenstichting website banner
Wecken, inleggen en fermenteren

Na het oogsten van groenten in de zomer breekt de volgende stap aan: het conserveren. Zo kan je ook in de winter  nog genieten van jouw eigen verbouwde groenten en fruit. Er zijn verschillende manieren om voedsel voor langere tijd te bewaren, vaak voeg je hiermee ook nog eens extra smaak toe. In deze blog leggen we je alles uit over het duurzaam conserveren van voedsel.


Wat is het verschil?

Er zijn veel opties voor het conserveren of bewerken van voedsel, we leggen je graag uit wat de verschillen zijn. Met 'inmaken' wordt het conserveren van voedsel in glazen potten of flessen bedoeld. Onder deze verzamelterm valt het wecken en het inleggen. Wecken is een techniek voor het conserveren van voedsel met behulp van een weckpot. Dit is een vorm van vacumeren. Een andere conserveertechniek is het inleggen, waarbij conserverende middelen aan de potten worden toegevoegd (denk bijvoorbeeld aan suiker of azijn). Bij inmaken probeer je het rottingsproces te stoppen. Maar er is ook een conserveertechniek waar dit rotproces juist (gecontroleerd) wordt gestimuleerd: dit heet fermenteren.

Wecken

Wecken is een ouderwetse manier van vacumeren. Weet je niet wat het is? Dan is dit jouw weck-up-call om je erin te verdiepen. Wij moesten zelf ook even uitzoeken hoe het ook alweer precies zat: wecken is een conserveertechniek waarbij voedsel goed afgesloten in glazen potten wordt bewaard. Hierdoor blijft het langdurig houdbaar. Door het voedsel te koken verlaat de lucht de potten waardoor ze dus vacuüm trekken. Tussen de deksel en de pot plaats je een rubberen ring die ervoor zorgt dat de pot luchtdicht is. Als je het geweckte voedsel wil eten, gebruik je een weckklem die je tussen de pot en de deksel plaatst om de pot te openen.

Om groenten of fruit te wecken heb je een weckketel of grote pan nodig en natuurlijk weckpotten met rubberen ringen en klemmen. Daarnaast is een tang handig, om de hete potten veilig te kunnen vastpakken. Zorg ervoor dat de weckpotten helemaal schoon zijn, zo kunnen er geen bacteriën met het voedsel in aanraking komen en blijft je voedsel lang goed. Je kan de potten eenvoudig steriliseren door ze in kokend water onder te dompelen.

Tips - Stoofpeertjes Wecken

Door stoofpeertjes te wecken maak je ze langer houdbaar en wordt de smaak nog intenser. En het is ook nog eens super simpel! Schil, ontkern en snijd de peren in partjes. Plaats ze in een pan en voeg naar smaak bessensap en water toe, genoeg om de peertjes te bedekken. Voeg kaneelstokjes en andere specerijen toe, suiker is optioneel. Kook op laag vuur tot ze gaar zijn (1-1,5 uur). Serveer direct of conserveer de peren.

Om stoofperen te wecken plaats je de perenpartjes in schone, droge potten en vul je ze met het kookvocht tot ongeveer 1 centimeter onder de rand. Maak de randen van de potten schoon, plaats een ring en deksel erop en sluit af met klemmetjes. Plaats de weckpotten in een weckketel of grote pan, zonder dat ze elkaar raken. Vul de ketel of pan met water en zorg ervoor dat de potten volledig ondergedompeld zijn. Weck de peren gedurende 30 minuten op 90 graden. Laat de potten daarna afkoelen op een droge theedoek. Verwijder de klemmen pas als de potten volledig zijn afgekoeld en bewaar de weckpotten op een koele, donkere plek.

Inleggen

Naast wecken kan voedsel dus ook geconserveerd worden door het in te leggen. Met inleggen wordt simpelweg bedoeld dat het voedsel in conserverende middelen wordt gelegd. Het meest voor de hand liggende middel is azijn. Deze techniek ken je vast wel, augurken worden bijvoorbeeld ingelegd in azijn. Maar ook suiker, alcohol en olie worden gebruikt om voedsel in te leggen. Door het inleggen van voedsel in zout, zuur, suiker, alcohol of olie wordt een milieu gecreëerd waar micro-organismen niet goed in kunnen leven.

Gebruik olie om voorbereide groenten en fruit te conserveren door ze in een pot te plaatsen, kruiden toe te voegen en ze volledig te bedekken met olijfolie. Ook vijgen in port, pruimen in rode wijn en sinaasappels in rum zijn heerlijke combinaties waarbij het fruit na een paar weken in het vocht een mooie, rijke en volle smaak krijgt.

Tips - Groenten Inleggen

Ingelegde radijsjes is een enorm populair, Koreaans gerecht wat je bij vrijwel alles kan eten. Snijd de radijsjes in schijfjes en plaats ze in een pot of bakje. Druk de schijfjes goed aan om er zoveel mogelijk in te krijgen. Breng in een pan azijn en suiker aan de kook totdat de suiker volledig is opgelost. Giet dit mengsel over de radijsjes in het potje. Laat het even afkoelen en zet het potje of bakje vervolgens in de koelkast. Na slechts 1 dag zijn je zelfgemaakte radijsjes klaar voor gebruik. Laat je verrassen door hun prachtige roze kleur! Voeg ze toe aan een salade, eet ze als bijgerecht of gewoon als snack.

Fermenteren

Een andere oude conserveertechniek die de laatste jaren weer in populariteit toeneemt, is fermenteren. Fermenteren is het gecontroleerd laten rotten van groente, fruit, vlees, vis en zuivel om het langer houdbaar te maken. Klinkt misschien een beetje vies, maar veel producten die je dagelijks eet zijn gefermenteerd. Brood, boter en sojasaus zijn bijvoorbeeld producten die een resultaat zijn van fermentatie.

Als iets fermenteert, wordt de stof door bacteriën, schimmels en gisten (ook wel Effectieve Micro-organismen genoemd) omgezet in een ander voedingsmiddel. Dit gebeurt bijvoorbeeld ook bij druiven wanneer je er wijn van maakt. De producten die het fermenteren weer op de kaart hebben gezet, zijn kombucha en kimchi. Wil je zelf aan de slag gaan met fermenteren? Dan kan je het beste beginnen met groenten fermenteren, dit gaat namelijk bijna altijd goed.

Tips - Zelf Vissaus Maken

Kook je veel met vis of heb je vis over? Dan kan je hiermee eenvoudig je eigen vissaus maken. Vissaus wordt gemaakt door middel van een fermentatieproces en is dus perfect om uit te proberen als je aan de slag wil met fermentatie. Je kan restjes vis of ingewanden van de vis die je niet eet gebruiken. Weeg de vis en voeg 21% van het gewicht aan zout toe. Plaats het geheel in een weckpot en laat de magie van fermentatie zijn werk doen - net als bij zuurkool. Je geduld wordt beloond na ongeveer 12 maanden wachten: als de vis uiteenvalt en transformeert in een verrukkelijke bruinige saus. Schud de pot af en toe om het zout te verspreiden. 

Tips - Groenten Fermenteren

Wil je beginnen met fermenteren, dan is groenten fermenteren de meest veilige optie. Dit gaat namelijk bijna nooit fout. Benodigdheden zijn groenten (rode en witte kool, wortels, appels), zout en een luchtdichte pot. Snijd de groenten in reepjes en voeg ongeveer 3/4 van het zout toe. Kneed de groenten grondig, tot ze vochtig worden en inkrimpen. Plaats het mengsel in de pot en voeg koolbladeren toe om de groenten onder het sap te houden. Laat het fermenteren op kamertemperatuur en op een donkere plaats gedurende 10-14 dagen. Als je luchtbubbels ziet dan betekent dit dat de bacterieën hun werk doen. Wanneer het mengsel friszurig ruikt, is het klaar voor consumptie. Bewaar de gefermenteerde groenten in de koelkast en gebruik een schone vork om ze uit te scheppen. Controleer regelmatig op schimmel en een friszurige geur. Geniet ervan bij salades, soepen of als bijgerecht.

Bokashi

Heb je voedselresten over waar je écht niets meer mee kan, dan kan je bokashi proberen. Dat is een Japanse techniek waarbij je keuken- en tuinafval luchtdicht laat fermenteren. Hier komt, in tegenstelling tot composteren, geen CO2 bij vrij! Tijdens het fermentatieproces van bokashi wordt gft-afval omgezet in voeding voor de bodem van je tuin. De Effectieve Micro-organismen gaan aan het werk met het organische afval en zorgen ervoor dat er veel nieuwe voedingsstoffen in ontstaan. Perfect om volgend jaar weer nieuwe groenten te verbouwen!

Bekijk ook

Duurzaam Tuinieren

Duurzaam Tuinieren
Een natuurvriendelijke en ecologische tuin is een lust voor het oog en ook nog eens goed voor het milieu. Zie je het al voor je? Jouw tuin vol leven en bedrijvigheid, met zoemende insecten, inheemse planten en wilde bloemen. Door duurzaam te tuinieren zorg je voor een gezonde leefomgeving en een groene toekomst.

Lees meer

Moestuin

Moestuin
Het voorjaar komt eindelijk in zicht! Beginnen jouw groene vingers al te kriebelen? Met een moestuin verklein je je ecologische voetafdruk en dat heeft veel voordelen voor het milieu.

Lees meer