Black vs Green Bijenstichting website banner

De impact van microplastic

Wat is het en hoe kun je het vermijden?


De term 'microplastic' vliegt je links en rechts om de oren. Maar wat is microplastic nou eigenlijk? En waarom is het zo slecht? Wij vertellen je alles wat je moet (en wilt) weten over microplastic. Ook geven we handige tips over microplasticvrij leven, zodat we samen kunnen werken aan een schonere planeet.


Wat is microplastic?

Als al het plastic op aarde zou worden verzameld, zou het ongeveer 150 miljoen ton wegen, en dit aantal blijft groeien. Plastic vergaat niet, maar valt uiteen in steeds kleinere stukjes. Uiteindelijk bereikt het een punt waarop het onzichtbaar wordt voor het blote oog. Deze minuscule deeltjes worden microplastics genoemd. Wanneer het plastic zelfs zo klein is dat het amper zichtbaar is onder een microscoop, spreken we van nanoplastics. Het probleem van microplastics en nanoplastics is dat ze gemakkelijk in ecosystemen en voedselketens terechtkomen, wat negatieve gevolgen kan hebben voor zowel het milieu als je gezondheid.

Het ontstaan van microplastic

Naast het microplastic dat ontstaat door plastic producten en plastic verpakkingen wordt microplastic ook bewust toegevoegd aan producten. Voorbeelden hiervan zijn scrubparels in cosmetica producten of schoonmaakmiddelen. Dit lijkt op het eerste gezicht niet zo schadelijk, maar al dit microplastic eindigt uiteindelijk wel in het milieu. Uit onderzoek van Plastic Soup Foundation (2022) bleek dat er microplastic in 87% van populaire verzorgingsproducten zit. Dit zijn bijvoorbeeld lipsticks, body crèmes en tandpasta. Naast microplastic uit cosmetica ontstaat er ook veel microplastic door slijtage. De slijtstof van autobanden en kleding (tijdens het wassen) zijn – op zwerfplastic na – de grootste bronnen. Microplastic is onder andere al in zeezout, vis, kraanwater, honing, groenten, fruit en de menselijke bloedbaan en longen gevonden.

Microplasticvrije verzorging

Is microplastic schadelijk?

Het binnenkrijgen van microplastic is bij inname niet direct schadelijk, maar kan op de langere termijn wel invloed hebben op je gezondheid. In plastic zitten namelijk allerlei stoffen die hormoonverstorende eigenschappen hebben, zoals weekmakers en stabilisatoren.

Het is dus belangrijk om te voorkomen dat je microplastics binnenkrijgt om zo gezond mogelijk te kunnen leven. De precieze gevaren en gevolgen worden nog onderzocht. Ook de natuur lijdt eronder. Dieren eten plastic omdat ze denken dat het voedsel is. Dit eindigt meestal treurig.

Tips voor een plasticvrij huishouden


1. Koop verpakkingsvrije producten of kies hervulbare producten.

2. Ga voor grootverpakkingen in plaats van kleine pakjes. Vaak is dit ook nog eens goedkoper.

3. Neem je eigen bekers en lunchboxen mee om extra to-go afval te voorkomen.

4. Koop kleding die niet gemaakt is van synthetische stoffen zoals polyester. Kies liever voor natuurlijke stoffen als linnen, katoen en wol.

5. Vermijd producten die je eenmalig kan gebruiken, zoals huishoudfolie. Gebruik een duurzaam alternatief.

Microplastic vrije schoonmaaktips

1. Scheid je afval en bekijk goed wat waarbij hoort.

2. Maak zelf schoonmaakproducten, of koop producten die vrij zijn van microplastics.

3. Was je synthetische kleding in een zak die de microplastics opvangt en was deze kleding zo min mogelijk. Ook is het beter als kleding koud(er) gewassen wordt. Dit is ook nog eens beter voor de kleding zelf!

4. Gebruik afbreekbare afvalzakken.

5. Kies producten die goedgekeurd zijn volgens de Beat the Microbeat-app.

6. Check de keurmerken van producten om te kijken of ze voldoen aan de juiste voorwaarden.

Natuurlijke verzorging

1. Ga zuinig om met (verzorgings)producten.

2. Vermijd spuitbussen met drijfgas. Ga voor alternatieven in de vorm van rollers en potjes.

3. Gebruik natuurlijke scrubproducten, zoals scrubs met suiker of een scrubhandschoen.

4. Vermijd producten die je eenmalig kan gebruiken, zoals wattenschijfjes en staafjes.

5. Kies voor plasticvrije mondverzorging.

6. Investeer in verzorgingsproducten in bar-vorm: shampoobar, conditionerbar, bodybar. 

Hoe weet je zeker dat het product vrij is van microplastics?

Plastic Soup Foundation heeft ook een speciale app ontwikkeld: Beat the Microbead. Hiermee kan je met je telefoon ingrediënten scannen en zie je meteen of een product microplastics bevat. De app kan je hier vinden: Beat the Microbead.

Daarnaast bestaan er inmiddels verschillende keurmerken die je op de verpakking van microplasticvrije producten kunt vinden. Als het product het logo van Zero Plastic Inside heeft, kun je ervan uitgaan dat het een goed product is. Andere keurmerken zijn: Europees Ecolabel, Demeter, Cosmos Organic, Nordic Ecolabel en NaTrue. Staat er niets op de verpakking? Check dan voor de zekerheid de app van Beat the Microbead.

Bekijk ook

DIY: Schoonmaak-middelen

5 basisrecepten voor je eigen ecologische schoonmaakmiddelen
Duurzaam, budgetvriendelijk en (micro)plasticvrij schoonmaken doe je door je eigen schoonmaakmiddelen te maken! Bekijk onze basisrecepten.

Lees meer

Plasticvrije huidverzorging

Geen rommel in de oceaan, geen troep op je huid!
Met plasticvrije verzorgingsproducten zie jij er op je best uit! Bekijk hier onze tips en plasticvrije verzorgingsproducten.

Lees meer

Plasticvrij Leven

Plasticvrij Leven
Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het plasticprobleem, en welke stappen kan je zelf zetten? Je leest het hier.

Lees meer